Małpka marmozety zwyczajne
(lat. Callithrix jacchus)
Małpki marmozety występowały pierwotnie tylko na północno-wschodnim obszarze wybrzeża Brazylii, później jednak zostały sztucznie wprowadzone na obszarach południowo-wschodniej części Brazylii.
Małpki mają śliczną, szarobrązową sierść, ciemniejszą na głowie. Nad uszami charakterystyczne kępki białej sierści, czoło jest białe i nieowłosione. Mają długi ogon w szaro-białe pręgi. Marmozety zwyczajne osiągają długość od 14 do 18 centymetrów.
Jak wszystkie pazurkowce, mermozety są aktywne za dnia. Zamieszkują różne biotopy, od skrajów lasów, aż po wnętrza puszcz, ale pojawiają się także na plantacjach. Żwawo biegają po gałęziach i poza tym potrafią dobrze skakać.
Żyją w grupach 4 do 15 osobników, składających się często z rodziców i młodych. Takie grupy zamieszkują obszary o wielkości do 30 hektarów. W grupie panuje jednak dokładny porządek starszeństwa, utrzymywany agresywnym postępowaniem dominującego osobnika.
Żywią się owadami, pająkami, małymi kręgowcami, ptasimi jajkami i sokami drzew.
Marmozety zwyczajne tworzą grupy poliandryczne to znaczy, że samica paruje się z kilkoma samcami. Takie samce pozostają przy samicach i przejmują część wychowania. Po około 150 dniach ciąży samica przynosi na świat 1 – 4 młodych (najczęściej dwa). W porównaniu do rodziców młode są bardzo duże. Nowonarodzone bliźniaki uzyskują razem masę 40% masy ciała matki. Samce dojrzewają po jednym roku, natomiast samice po około 20 do 24 miesiącach.
Oczekiwany czas życia marmozety zwyczajnej na wolności wynosi około 10 lat, a w niewoli do 16 lat.
W ich pierwotnym obszarze występowania są silnie zagrożone, mimo to w swej nowej ojczyźnie południowo-wschodniej Brazylii rozmnażają się dobrze. Czasami powodują na plantacjach duże straty i postrzegane są wtedy jako plaga.